Là Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật mùa giải thưởng cải lương năm nay, nữ danh ca bày tỏ niềm vui, sự tin tưởng vào thế hệ mới của môn nghệ thuật cổ truyền.

Với tư cách là Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật giải Trần Hữu Trang 2014, bà nhận xét gì về các thí sinh khi mùa giải năm nay vừa kết thúc?

- Giải Trần Hữu Trang lần thứ 12 này đạt được một mùa bội thu cho cải lương khi có hai giọng ca "vàng" trong số thí sinh đoạt giải xuất sắc. Đó là Ngọc Đợi của đoàn cải lương Cao Văn Lầu và Ngọc Quyền của đoàn Nghệ thuật Quân khu 9. Bên cạnh đó, thí sinh Mỹ Vân của Đoàn Cải lương Đồng Tháp cũng có chất giọng hay, đặc biệt. Ngoài ra, ở các thí sinh triển vọng, chúng tôi vui mừng phát hiện một vài khuôn mặt nổi bật, đặc sắc về ca lẫn diễn, như: Hồng Thủy của đoàn cải lương Tây Đô, Lâm Ngọc Hoa của đoàn cải lương Cao Văn Lầu, Hoàng Hải của Nhà hát Trần Hữu Trang…

Việc tìm ra được những gương mặt như thế có thể nói là thành quả quan trọng mà giải thưởng Trần Hữu Trang năm nay gặt hái được.

- Tìm ra không ít gương mặt sáng giá, nhưng không thể phủ nhận một điều, cải lương hôm nay khó lòng tìm lại được thế hệ vàng một thời như: Út Bạch Lan, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Lệ Thủy, Thanh Sang, Minh Vương… Bà nghĩ sao?

- Hai từ cải lương xuất phát từ "Cải cách hát ca theo tiến bộ. Lương truyền tuồng tích sánh văn minh". Đây là loại hình nghệ thuật bác học của dân tộc, luôn học tập văn minh, rèn luyện để tiến bộ chớ không hiểu theo thói quen là cổ, là sến, là lạc hậu... Chính vì thế, tôi nghĩ rằng, nói về cải lương, chúng ta không tìm lại mà nên hướng về phía trước, để làm sao mỗi ngày cải lương luôn xuất hiện cái mới, cái hay, cái tốt hơn, ích lợi hơn cho văn hóa dân tộc trên nền tảng của lòng yêu nước, phóng khoáng, nhân hậu, nghĩa khí... mà cải lương từng có.

Nghệ sĩ Nhân dân Bạch Tuyết.

- Theo bà, công tác đào tạo thế hệ trẻ cho ngành sân khấu nói chung và bộ môn cải lương nói riêng đang ở trong tình trạng thế nào?

- Câu trả lời không phải từ chúng tôi, những người làm nghề, mà từ các vị có vị trí, chức quyền. Trong chiến tranh giữ nước, chúng ta cần có anh hùng, còn trong thời bình ngoài anh hùng, chúng ta cần phải vững vàng, mạnh mẽ về văn hóa, ý thức dân tộc.

Khó khăn là ở chỗ, chúng ta còn thường bắt gặp việc đánh giá, nhận thức về nghệ thuật cải lương với tư duy cũ và chưa đồng nhất. Khi chưa hiểu sâu xa về bộ môn nghệ thuật này thì không thể có lập luận, đường hướng, chiến lược đúng cho những vấn đề lớn, để từ đó "thay da đổi thịt" cho cải lương.

- Những giải pháp cần thiết cho quá trình "thay da đổi thịt" cải lương là gì?

- Ở mọi miền đất nước, cần thêm những ngôi trường nghệ thuật khang trang đúng với chuyên môn. Và trước hết, cần đào tạo giảng viên có tài năng, chuẩn mực, đủ tiêu chuẩn loại hình đòi hỏi. Bên cạnh đó cũng cần mở rộng, liên kết với các nước trong, ngoài khu vực… Có cơ ngơi tốt, có thầy cô tốt thì mới có trò tốt cho nghệ thuật cải lương trong tương lai.

Từ những ngày đầu xuất hiện, đến nay, loại hình nghệ thuật này đã có trên dưới trăm năm đi cùng với thăng trầm của đất nước. Cải lương cần được thay đổi từ hình thức đến nội dung để có thể thích nghi với thời đại công nghiệp. Để làm được điều này, cải lương cần được sự quan tâm hỗ trợ từ nhiều phía.

- Từng đoạt giải Thanh Tâm khi tuổi đời còn rất trẻ, qua một quá trình dài gắn bó với nghề, Bạch Tuyết vẫn luôn giữ được hình ảnh đẹp của người nghệ sĩ. Xin bà chia sẻ kinh nghiệm bản thân với thế hệ trẻ?

- Theo tôi, cần phải giữ gìn bản thân, giữ cái tâm yêu nghề. Đồng thời, cần phải kiên trì, chuyên tâm học hỏi để mỗi ngày tự nâng cao trình độ về nghề cũng như tri thức.

NSND Bạch Tuyết (thứ ba từ phải sang) cùng các thành viên Hội đồng Nghệ thuật. Ảnh: Minh Hoàng.

- Gần đây, ngoài việc đi hát, bà còn tham gia giảng dạy ở Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP HCM. Đứng ở góc độ của giảng viên, bà cảm nhận như thế nào về các sinh viên nghệ thuật - những diễn viên tương lai?

- Để diễn tả cảm nhận đó, tôi xin trích lời má Bảy - NSND Phùng Há cũng là người thầy của tôi: "Dạy tức là đang học cái mới đầy sức sống của thế hệ trẻ. Chúng ta trao tâm - truyền nghề cho các bạn đồng thời nhận trở lại nơi các bạn sự hồn nhiên không tính toán hơn thiệt, những nét tài hoa còn lóng lánh, tươi rói hơi sương".

- Bà luôn luôn được khán giả khen là trẻ trung vượt tuổi tác. Bí quyết nào giúp bà giữ được nét thanh xuân trong đời thường lẫn trong nghệ thuật như thế?

- Khán giả dành cho tôi lời khen như thế chắc tại vì "khi thương trái ấu cũng tròn". Điều đó chứng tỏ tôi vẫn được bà con yêu mến. Tôi biết ơn bà con khán giả và tự hứa với mình cho dù nắng hay mưa, dù bình an hay lúc trái gió trở trời, lúc nào cũng sống hết lòng với nghiệp tổ, ngoài đời thường cũng như trên sân khấu.

Sau hai tháng tranh tài với sự tham gia của hơn 60 thí sinh, giải Trần Hữu Trang lần thứ 12 khép lại tại Trung tâm Văn hóa tỉnh Bạc Liêu vào tối 27/4. Chương trình là sự hợp tác tổ chức giữa Hội Sân khấu TP HCM, Đài PTTH Hậu Giang, Đài truyền hình Bạc Liêu, Đài truyền hình TP HCM...

Kết quả mùa giải năm nay gồm:

10 thí sinh đoạt HCV Triển vọng và Xuất sắc giải Trần Hữu Trang năm 2014. Ảnh: Minh Hoàng.